Programma 3 - Economie en inkomen

Pitch

De start van een aantal activiteiten hoger onderwijs is later dan bedoeld waardoor de kosten lager uit zullen vallen. Tegenover de lagere kosten staat een lagere onttrekking aan de reserve. Verder wordt een aantal uitvoeringsbudgetten economie niet volledig benut.

Detail

Hoger onderwijs
De kosten voor hoger onderwijs vallen naar verwachting € 460.000 lager uit dan begroot. Er zijn drie ontwikkelingen die het college wil melden over de reserve hoger onderwijs. Als eerste hebben de initiatiefnemers van het Centrum voor Sport en Bewegen aangegeven dat hun plannen niet in de huidige / oorspronkelijke vorm worden gerealiseerd. Wel wordt in nader overleg bezien op welke andere wijze de plannen ingevuld kunnen worden. De hiervoor gereserveerde middelen blijven beschikbaar in de reserve hoger onderwijs. Als tweede wil het college melden dat zij voorstellen naar de gemeenteraad heeft gestuurd met betrekking tot de uitbreiding van Saxion in Apeldoorn. Het betreft een voorstel voor programma-ontwikkeling en een voorstel voor de huisvesting van Saxion. Dit kan gevolgen hebben voor de onttrekking van middelen uit de reserve hoger onderwijs in de komende jaren. Tot slot bevinden de gesprekken over de invulling van het Lerend District zich op dit moment nog in een verkennende fase. De hiervoor in de begroting gereserveerde uitgaven voor de doorontwikkeling van het Lerend District schuiven voor een groot deel door naar 2025. Tegenover de lagere kosten staat een lagere onttrekking aan de reserve hoger onderwijs.
Uitvoeringsbudgetten economie
De beschikbare uitvoeringsbudgetten economie zullen niet allemaal volledig benut worden. Een verlaging van de budgetten is onderdeel van het voorkeursscenario Nieuw voor Oud.

Pitch

Op het taakveld 6.3 Inkomensregelingen verwachten we voor de BUIG een nadeel dat ligt tussen de -/- € 1,5 miljoen en -/- € 2,5 miljoen. Op het onderdeel Sociaal vangnet verwachten we een voordeel dat ligt tussen € 2 miljoen en € 2,75 miljoen.

Detail

BUIG:                              nadeel tussen € 1,65 miljoen en € 2,5 miljoen
Ten opzichte van de begroting verwachten we op de BUIG in 2024 een tekort van € 1,65 miljoen.
Met de destijds bekende informatie is in de MPB 2023 - 2026 voor de BUIG een voordeel van € 150.000 begroot. Het rijksbudget in onze begroting is gebaseerd op het nader voorlopig budget 2024 (afgegeven in mei 2023). Deze wijze van begroten brengt het risico met zich mee dat er in een jaar flinke schommelingen kunnen ontstaan in zowel de baten als de lasten en daarmee in het resultaat. Dit risico lijkt zich nu voor te doen. Een betere indicatie voor de hoogte van het rijksbudget hebben we echter niet op het moment dat de begroting wordt opgesteld.

Baten
De prognose voor de baten in deze TURAP is gebaseerd op het nader voorlopig budget (gepubliceerd in mei 2024); dit is € 0,7 miljoen lager dan het bedrag dat wij eerder van het Rijk kregen in het voorlopige budget 2024 (gepubliceerd in september 2023). Grootste effect hierin is dat de landelijke volumeontwikkeling 2023 in het nader voorlopige budget is verwerkt en deze was lager dan eerder verwacht in het voorlopig budget. Hierdoor is het macrobudget naar beneden bijgesteld. In oktober 2024 weten we exact wat het rijksbudget zal zijn als het definitieve BUIG-budget bekend wordt gemaakt. In het definitieve budget worden de effecten van de indexering van de bijstandsuitkeringen verwerkt. Onze prognose van de baten is daarom gebaseerd op het nader voorlopig budget en een inschatting van de loon- en prijsontwikkeling.

Lasten
Naast bovenstaande ontwikkelingen in de baten, bestaat er onzekerheid over de volumeontwikkeling, die grotendeels bepalend is voor de lasten. We zien nog steeds een lage instroom, maar ook de uitstroom is lager. We zien een groei van het bestand ten opzichte van 2023, wat een opwaarts effect heeft op de lasten. Hoe het aantal uitkeringen zich de komende maanden ontwikkelt, is onzeker.

Resultaat
Met alle hierboven genoemde factoren, schatten we in dat het resultaat op de BUIG zal uitkomen op een tekort ten opzichte van het rijksbudget dat ligt tussen de € 1,5 en € 2,5 miljoen. Ten opzichte van onze begroting is dat een bandbreedte die ligt tussen een nadeel van € 1,65 miljoen en € 2,65 miljoen nadeel.

Sociaal Vangnet:      voordeel tussen € 2 miljoen en € 2,75 miljoen
In het Sociaal Vangnet komen diverse regelingen samen, op deze onderdelen tezamen verwachten we nu een voordeel van € 2,6 miljoen. Gelet op het karakter van de regelingen binnen het Sociaal Vangnet is het lastig om nu een exact bedrag te berekenen, vandaar dat we verwachten dat het voordeel op het Sociaal Vangnet zal liggen tussen € 2 miljoen en € 2,75 miljoen.

Regelingen (wettelijke) bijzondere bijstand
We verwachten bij de verstrekking van wettelijke regelingen bijzondere bijstand nagenoeg binnen de begroting te blijven. We schatten nu ten opzichte van de begroting een gering voordeel. Het betreffen hier grotendeels open einde regelingen waarbij de hoogte van de bestedingen afhankelijk zijn van het beroep dat inwoners op deze regelingen doen.

Energietoeslag
We deden in 2023 geen beroep op het bedrag van € 1 miljoen dat uit de algemene reserve voor de energietoeslag beschikbaar is gesteld. Dit bedrag is beschikbaar gehouden voor 2024. Inwoners kunnen namelijk tot 1 juli 2024 nog een aanvraag voor de energietoeslag 2023 indienen, en daar is gebruik van gemaakt. Door middel van verschillende soorten communicatie hebben we inwoners opgeroepen om de regeling alsnog aan te vragen. We verwachten zo’n € 600.000 te besteden dit jaar; wat bestaat uit de uit te keren energietoeslag en de extra uitvoeringskosten.

Armoede actieplan
In 2023 gaven we € 2 miljoen uit op het Armoede actieplan; het resterende saldo van € 1,37 miljoen hebben we toegevoegd aan het budget 2024 (€ 3,5 miljoen), in de verwachting dat door de actie van de armoede-aanpakkers, communicatiecampagnes en het gebruik van de tool "Bereken uw recht" het gebruik in 2024 toeneemt. Totaal hebben we in 2024 € 4,9 miljoen beschikbaar. We zien dat steeds meer inwoners gebruik maken van de regelingen binnen het actieplan. We schatten wel in dat we in 2024 budget overhouden.

Eenmalig rijksbudget t.b.v. Bijzondere bijstand en vroegsignalering
Het Rijk heeft gemeenten een eenmalige compensatie toegekend ter dekking van verwachte hogere lasten op bijzondere bijstand en vroegsignalering. Qua bijzondere bijstand verwachten we dat deze middelen niet direct noodzakelijk zijn. Op het gebied van vroegsignalering schulden willen we extra capaciteit inzetten in verband met de uitbreiding van het aantal organisaties dat achterstanden aan de gemeente gaat melden. Afhankelijk van de behoefte in 2024 en 2025 zullen we in de jaarrekening 2024 mogelijk met een voorstel komen om een restant budget via de Reserve overlopende posten mee te nemen naar 2025.

Pitch

Een lagere onttrekking uit de reserve is het gevolg van latere realisatie van de tijdelijke brug en de activiteiten voor het Lerend District en het Centrum Sport en Bewegen.

Detail

Hoger onderwijs
De realisatie van de tijdelijke brug en de activiteiten voor het Lerend District en het Centrum Sport en Bewegen worden later uitgevoerd, zodat er minder kosten verwacht worden. De onttrekking aan de reserve hoger onderwijs is daardoor voor hetzelfde bedrag lager, dit heeft per saldo geen effect op het rekeningresultaat.

Pitch

Geen afwijkingen boven de rapportagegrens.