Budgetten | Tussentijdse rapportage

Programma 2 Leefomgeving

Blijven we binnen budget?

Bedragen x €1.000

Natuurlijk kapitaal

5.7 Openbaar groen en (openlucht) recreatie

26.707

27.681

-974

Pitch

Op taakveld openbaar groen en (openlucht) reactie zien we een nadeel van € 974.000. Dit bestaat uit een nadeel op afbouw van camping de Marshoeve (€ 1,48 miljoen) en een voordeel op kapitaallasten vanwege latere uitlevering van bedrijfswagens en een voordeel van € 375.000 in verband met vertraging op het realiseren van een koelteplek.

	Lasten		Baten	Bedragen x € 1.000)
Omschrijving	Bedrag	V/N	Bedrag	V/N	I/S	Saldo	V/N
Lagere kapitaallasten	204	V			I	204	V
Aanpak hittestress	375	V			I	375	V
Camping Marshoeve	-1.795	N	320	V	I	-1.475	N
Overige verschillen onder de rapportagegrens van € 300.000	-48	N	-30	N	I	-78	N
Totaal	-1.264	N	290	V		-974	N

Detail

Kapitaallasten
In de coronaperiode is een leveringsprobleem ontstaan in verband met het ontbreken van onderdelen voor bedrijfswagens. De auto industrie is bezig om de achterstanden qua uitlevering in te halen. In de afgelopen jaren zijn er bedrijfswagens besteld maar later uitgeleverd. Hierdoor is een voordeel op de kapitaallasten ontstaan van € 204.000.
Aanpak hittestress
Vanuit de agenda klimaatadaptatie en natuur is er een budget (€ 375.000) beschikbaar gesteld voor het realiseren van koelteplekken. We zijn hiervoor afhankelijk van de externe kansen die zich voordoen. We verwachten het budget dat beschikbaar is gesteld voor de afwaardering van opstallen niet uitgegeven zal worden in 2024. De voorbereiding van een koelteplek in de binnenstad is van start gegaan. Het budget zal waarschijnlijk in 2025 uitgegeven gaan worden en via een ROP bij de jaarrekening 2024 meegenomen worden.
Marshoeve
Onlangs hebben we u geïnformeerd over de voortgang van de afbouw van camping De Marshoeve (raadsbrief 4 juni 2024). De financiële verwachtingen voor jaarschijf 2024 uit het plan van aanpak zijn opgenomen in de prognose. Dit geeft een afwijking ten opzichte van de eerder vastgestelde begroting.

7.2 Riolering

-3.944

-3.945

7.5 Begraafplaatsen en crematoria

-497

-427

-70

Ruimtelijke samenhang en kwaliteit

0.63 Parkeerbelasting

-4.686

-5.086

400

Pitch

Over de eerste helft van 2024 is er een hogere opbrengst van parkeergelden van € 400.000. Voor een deel is deze eenmalig, wij onderzoeken in hoeverre er sprake is van een meer structureel effect.

	Lasten		Baten	Bedragen x € 1.000)
Omschrijving	Bedrag	V/N	Bedrag	V/N	I/S	Saldo	V/N
Meeropbrengst parkeergelden			400	V	I	400	V
Totaal	0		400	V		400	V

Detail

Meeropbrengst parkeergelden
Ten opzichte van de eerste helft van 2023 is er een hoger opbrengst parkeergelden van € 400.000. Een deel daarvan is eenmalig en heeft te maken met afrekeningen over voorgaande jaren. Landelijk is het beeld dat opbrengsten toenemen door meer bezoek aan winkelgebieden. Wij onderzoeken in hoeverre er sprake is van een structureel effect.

1.2 Openbare orde en veiligheid

252

2.1 Verkeer en vervoer

21.514

21.188

326

Pitch

Op het taakveld Verkeer en vervoer verwachten wij een voordeel van € 326.000. De tijdelijke brug over het kanaal ten behoeve van studenten hoger onderwijs wordt later dit jaar gerealiseerd en in gebruik genomen, hierdoor zijn de kapitaallasten lager dan begroot. Wij verwachten dat het uitvoeringsbudget voor onderzoek en advisering mobiliteit niet in zijn geheel zal worden uitgegeven. Daarnaast zijn de kosten voor het bestrijden van gladheid lager uitvallen door een milde winter.

	Lasten		Baten	Bedragen x € 1.000)
Omschrijving	Bedrag	V/N	Bedrag	V/N	I/S	Saldo	V/N
Vertraging realisatie tijdelijke brug hoger onderwijs	135	V			I	135	V
Uitvoeringsbudget mobiliteit	107	V			I	107	V
Gladheidbestrijding	100	V			I	100	V
Overige verschillen onder de rapportagegrens van € 300.000	-16	N			I	-16	N
Totaal	326	V	0			326	V

Detail

Tijdelijke brug
De tijdelijke brug over het kanaal ten behoeve van studenten hoger onderwijs wordt later dit jaar gerealiseerd en in gebruik genomen, vanaf volgend jaar zijn er kapitaallasten. Tegenover het voordeel op de geraamde kosten staat een onttrekking aan de reserve hoger onderwijs (programma economie), die vervalt ook zodat het voordeel geen effect heeft op het verwachte rekeningresultaat.
Uitvoeringsbudget mobiliteit
We verwachten niet het hele budget voor onderzoek en advisering te besteden.
Gladheidbestrijding
De kosten voor het bestrijden van gladheid zijn vanwege een relatieve 'warme' winter, lager uitvallen dan begroot.

2.2 Parkeren

5.168

5.626

-458

Pitch

Op het taakveld Parkeren verwachten wij een tekort van € 458.000. De kosten van de bezetting van de fietsenstallingen zijn hoger dan het beschikbare budget. Verder ontstaat er een nadeel door extra inzet bij het organiseren van het overloopparkeren in Apeldoorn West en door meer inzet voor het onderzoek naar een permanente oplossing. Ook is er een aantal kleine afwijkingen.

	Lasten		Baten	Bedragen x € 1.000)
Omschrijving	Bedrag	V/N	Bedrag	V/N	I/S	Saldo	V/N
Kosten voor inhuur i.v.m. langdurige ziekte en onderbezetting fietsenstalling	-204	N			I	-204	N
Uitbreiding overloopparkeren Apeldoorn West	-170	N			I	-170	N
Projectkosten parkeren Apeldoorn West	-100	N			I	-100	N
Overige verschillen onder de rapportagegrens van € 300.000	-59	N	75	V	I	16	V
Totaal	-533	N	75	V		-458	N

Detail

Uitbreiding overloopparkeren Apeldoorn West
De gemeente heeft de zorgplicht om aanvullend te voorzien in het parkeren voor bezoekers van de Apenheul op piekdagen. Het aantal piekdagen is niet (meer) gelimiteerd, waardoor we rekening moeten houden met extra inzet.
Projectkosten parkeren Apeldoorn West
Vanwege vooral de stikstofopgave is het onzeker of een parkeerdek haalbaar is, wij onderzoeken daarom meerdere mogelijkheden. De kosten van inzet voor het project en de externe adviezen zijn daardoor hoger dan we aanvankelijk dachten. Verder hebben we aanpassingen van het huidige parkeerterrein uitgevoerd.
Fietsenstallingen
Voor het beheren van de gemeentelijke fietsenstallingen hebben we personele bezettingsproblemen. Deze ontstaan door langdurig zieke medewerkers en door onderbezetting. Hierdoor moeten wij capaciteit inhuren. De kosten van inhuur zijn hoog en komen bovenop de kosten die wij aan Lucrato betalen voor de basisbezetting. De prognose van de overschrijding bedraagt € 204.000.

2.5 Openbaar vervoer

109

7.3 Afval

-5.174

7.4 Milieubeheer

12.185

8.227

3.958

Pitch

Het voordeel van bijna € 4 miljoen op dit taakveld is opgebouwd uit een verwacht voordeel van € 3 miljoen op energiearmoede en € 1,15 miljoen op programma energietransitie. Daarnaast leidt de hogere bijdrage voor het nadelig saldo van 2023 van de Omgevingsdienst Veluwe IJssel tot hogere lasten (€ 183.000), is er sprake een extra last van € 260.000 ten behoeve van de afschrijving van het energieproject de Parelhoender en zullen we naar verwachting minder kosten maken voor het bestrijden van de eikenprocessierups (€ 250.000).
Het voordeel op energiearmoede zal naar verwachting nodig zijn in 2025. In de jaarrekening 2024 zal een voorstel worden gedaan om het huidige budget mee te nemen naar 2025.
Een deel van de lasten voor het energieproject Parelhoender wordt gedekt door een onttrekking uit de reserve gebiedsgericht grondwaterbeheer (€ 200.000). Deze baat wordt verantwoord op het taakveld 0.10 mutaties reserves.

	Lasten		Baten	Bedragen x € 1.000)
Omschrijving	Bedrag	V/N	Bedrag	V/N	I/S	Saldo	V/N
Omgevingsdienst Veluwe	-183	N			I	-183	N
Energieproject Parelhoender	-260	N			I	-260	N
Eikenprocessierups	250	V			I	250	V
Energiearmoede	3.000	V			I	3.000	V
Programma Energietransitie	1.901	V	-750	N	I	1.151	V
Totaal	4.708	V	-750	N	I	3.958	V

Detail

Omgevingsdienst Veluwe en Energieproject de Parelhoender
Het nadeel Milieubeheer wordt onder andere veroorzaakt door extra lasten voor de Omgevingsdienst Veluwe IJssel (OVIJ) ten gevolge van een hogere bijdrage van € 183.000 voor het nadelig saldo van 2023. De jaarrekeningstukken van de OVIJ zijn met u gedeeld.
Daarnaast is sprake van een extra last van € 260.000 ten behoeve van de afschrijving van het energieproject de Parelhoender. Dit project loopt met de laatste bijdragen van de gebruikers in 2024 ten einde. In 2019 is door u besloten om een deel van de restantbroekwaarde voor een bedrag van € 200.000 te dekken ten laste van de reserve gebiedsgericht grondwaterbeheer. Zie toelichting bij het taakveld 010 mutatie reserves.
Bestrijding eikenprocessierups
De eikenprocessierups wordt dit jaar minder waargenomen dan andere jaren. Hierdoor verwachten wij minder kosten te maken voor het bestrijden van de eikenprocessierups. Het voordeel bedraagt € 250.000.
Energiearmoede
Wij hebben € 3 miljoen beschikbaar gesteld bovenop de ontvangen rijksbijdrage voor energiearmoede (via een ROP 2023). Dit bedrag is beschikbaar gesteld om huishoudens in een kwetsbare positie vanwege de gestegen energielasten te ondersteunen bij het nemen van maatregelen om de energierekening te verlagen. Aangezien de looptijd door het Rijk is verlengd qua uitvoering en we zien dat het bereiken van de doelgroep lastig is, zal de besteding van de € 3 miljoen later in de tijd plaatsvinden. In 2024 zal de besteding van de € 3 miljoen via een plan van aanpak worden vormgegeven, waarna de uitgaven plaatsvinden eind 2024 en in 2025.
Programma Energietransitie
Extra rijksbijdrage
In de begroting is een extra rijksbijdrage opgenomen van € 750.000 voor het realiseren van aardgasvrije wijken. Dit betrof een schatting waarbij een aanvraag ingediend moest worden bij het Rijk. De aanvraag voor de wijk Kerschoten is inmiddels ingediend en heeft betrekking op de uitvoeringsfase die zich gaat afspelen vanaf 2026. Dit geeft een nadeel van € 750.000 in 2024.

Algemeen
Gezien de ombuigingsopgave volgend uit het traject Nieuw voor Oud probeert programma Energietransitie het meerjarig begrotingstekort te verkleinen zonder de ambitie te verlagen. Tegelijkertijd laat de dagelijkse realiteit zien dat het beoogde tempo in de activiteiten niet behaald kan worden door o.a. uitgestelde personeelsinzet naar volgende jaren door fasering in samenwerkingen (inwoners en partners bepalen mede het tempo), een krappe arbeidsmarkt, het anticiperen op actuele ontwikkelingen als netcongestie en vertraagde wetgeving.

Personele bezetting

De energietransitie is een forse opgave waar veel inzet voor nodig is. Tegelijkertijd hangt realisatie van de ambitie voor een groot deel af van de snelheid waarin de samenleving mee kan gaan in de energietransitie. Het programma Energietransitie anticipeert hierop door de personeelsbezetting niet te snel op te bouwen, ook om voldoende financiële ruimte voor bezetting in volgende jaren te kunnen waarborgen. Met name fasering in de wijkaanpak maakt dat personele bezetting voor communicatie en participatie naar volgende jaren wordt verschoven, waardoor effectievere inzet mogelijk is. Het voordeel bedraagt € 700.000.

Onderzoeksboring geothermie
In de begroting was geld opgenomen voor een onderzoeksboring om de mogelijkheden voor geothermie als potentiële warmtebron te onderzoeken. Apeldoorn leek landelijke prioriteit en financiering te krijgen. Helaas zijn breuken in de ondergrond geconstateerd, waardoor de boring in ieder geval niet in 2024 plaats zal vinden. Het voordeel bedraagt € 500.000.

Communicatie & Participatie
De inwoners van Apeldoorn bepalen in belangrijke mate de snelheid van de energietransitie. Als er gecommuniceerd wordt, moet dit goed ondersteund worden en voldoende opvolging krijgen. Communicatie richting inwoners leidt tot vragen richting met name Energiepunt en communicatiemedewerkers. Interne wisselingen binnen het team, lastige invulling van vacatures en benodigde focus op communicatie bij de Wijken van de Toekomst maken dat de geplande programmabrede communicatiecampagne in 2025 zal plaatsvinden, zodat we de verwachtingen die we wekken ook kunnen nakomen. Het voordeel bedraagt € 500.000.

Overig
Daarnaast zijn er nog kleine plussen en minnen die een voordeel geven van € 200.000.

8.1 Ruimte en leefomgeving

9.935

9.925

Pitch

Op taakveld ruimte en leefomgeving wordt een resultaat verwacht van € 10.000 euro voordelig.
De lasten voor particuliere initiatieven vallen hoger uit dan geraamd (€ 310.000). Hier staan ook hogere opbrengsten tegenover die deels (€ 125.000) op taakveld 0.8 worden verantwoord. Daarnaast worden meer lasten gemaakt voor ruimtelijke ontwikkeling (€ 160.000), hogere lasten voor de herontwikkeling van de busremise in Veldhuis (€ 80.000) en de beveiliging van Herzbergerpark (€ 130.000).
Ook zijn er lagere uitgaven op het budget voor de Omgevingswet dan begroot (€ 610.000 voordeel). Dit restantbudget wordt betrokken bij de integrale afweging van de MPB 2025-2028 voor dekking van de implementatiekosten omgevingswet.

	Lasten		Baten	Bedragen x € 1.000)
Omschrijving	Bedrag	V/N	Bedrag	V/N	I/S	Saldo	V/N
Particulier initiatieven	-310	N	185	V	I	-125	N
Ruimtelijke ontwikkelingen	-160	N			I	-160	V
Veldhuis busremise	-80	N			I	-80	N
Hertzbergerpark - beveiliging	-130	N			I	-130	N
Omgevingswet	610	V			I	610	V
Overige verschillen onder de rapportagegrens van € 300.000	-145	N	40	V		-105	N
Totaal	-215	N	225	V		10	V

Detail

Anterieure contracten (AC) en Particuliere initiatieven (PPI)
Wij verwachten circa € 470.000 hogere lasten voor Anterieure contracten (AC) en Particuliere initiatieven (PPI) dan begroot. Hier staan € 185.000 hogere baten door extra opbrengsten uit werkzaamheden uit anterieure contracten tegenover. Van het resterende nadeel van € 285.000 verwachten we dat € 125.000 kan worden gedekt uit werkzaamheden voor diverse projecten. Deze baat wordt op een ander taakveld (08) verantwoord. Daarnaast vergt de transitie van wet RO naar de Omgevingswet en de daarbij behorende processen extra capaciteit (€ 160.000).
Veldhuis busremise
Voor de ontwikkeling Veldhuis is gewerkt aan de herontwikkeling van de busremise. De kosten hiervoor kunnen niet worden verhaald op de ontwikkelaars nu is besloten dat de supermarkten niet verplaatst worden. Het gaat om € 80.000.
Herzbergerpark beveiliging .
Voor de beveiliging van het gebied Herzbergerpark zijn € 130.000 kosten gemaakt waarvoor in onze begroting geen budget voor is.
Omgevingswet
We verwachten minder uit te geven op het budget voor de Omgevingswet dan begroot. Het gaat om ca € 600.000. Dit restantbudget wordt betrokken bij de integrale afweging van de MPB 2025-2028 bij de claim voor onontkoombaar beleid invoering van de Omgevingswet. Aan u wordt voorgesteld om dit budget vast te houden tot 2026/2027 ter dekking van de tekorten.

8.2 Grondexploitatie (niet-bedrijventerreinen)

-48

-1.341

1.293

Pitch

Het geprognosticeerd resultaat van het Grondbedrijf (€ 1,28 miljoen nadelig) in deze TURAP wordt als geheel toegelicht in het kwartaalbericht Grondbedrijf dat als bijlage is toegevoegd. Dit resultaat is verdeeld over de taakvelden 8.2 niet-bedrijventerreinen (€ 1,29 miljoen voordelig) en 3.2 bedrijventerreinen (€ 2,57 miljoen nadelig). In het kwartaalbericht grondbedrijf is ook het risicoprofiel grondexploitaties geactualiseerd. Deze stijgt met circa € 3 miljoen voornamelijk door het stikstofrisico.
Het voordeel op dit taakveld 8.2 bedraagt € 1,29 miljoen en wordt voornamelijk (circa € 1 miljoen) veroorzaakt door de winsten die we naar verwachting kunnen nemen aan het eind van dit jaar op grondbedrijfcomplexen waaronder Kanaalzone Kwekerij, Malkenschoten/Malkander en Osseveld Oost. Daarnaast leiden wijziging van de parameters zoals rente en verschuivingen in kasstroom tot een voordelig effect (€ 290.000).

	Lasten		Baten	Bedragen x € 1.000)
Omschrijving	Bedrag	V/N	Bedrag	V/N	I/S	Saldo	V/N
Winstnemingen en winstcorrecties			1.029	V	I	1.029	V
Mutaties verliesvoorzieningen	-24	N		V	I	-24	N
Wijziging parameters (rente, kosten) en kasstroomverschuiving	288	V		V	I	288	V
Totaal	264	V	1.029	V		1.293	V

Detail

Zie toelichting in separate tussenrapportage 'Kwartaalbericht Grondbedrijf '.

8.3 Wonen en bouwen

3.713

4.322

-609

Pitch

Wij verwachten dat de exploitatie van de bouwleges een nadelig resultaat zal laten zien van € 750.000 voornamelijk veroorzaakt door lagere legesopbrengsten i.v.m. doorschuiven van vergunningaanvragen voor enkele grote projecten naar 2025. Van dit nadeel wordt € 200.000 gedekt uit de nog voor handen zijnde voorziening. Het resterende nadeel van € 550.000 komt ten laste van de algemene middelen en wordt betrokken bij het jaarrekeningresultaat. In 2023 hebben we gelet op de ontwikkelingen in de woningbouwsector al gewezen op het risico dat de baten uit bouwleges achter kunnen blijven bij de verwachtingen. In de MPB 2024 - 2027 hebben we hiervoor een TOP-risico opgenomen.
We willen het project digitalisering bouwarchief dit jaar definitief afronden, maar verwachten nog circa € 59.000 aan kosten waarvoor we geen budget meer hebben.
Komt neer op een nadeel op dit taakveld van € 609.000.

	Lasten		Baten	Bedragen x € 1.000)
Omschrijving	Bedrag	V/N	Bedrag	V/N	I/S	Saldo	V/N
Lagere legesopbrengsten			-1.400	N	I	-1.400	N
Lagere lasten voor bouwleges	650	V			I	650	V
Onttrekking voorziening			200	V	I	200	V
Digitalisering bouwarchief	-59	N				-59	N
Totaal	591	V	-1.200	N		-609	N

Detail

Leges omgevingsvergunningen
Wij verwachten dat de exploitatie van de bouwleges een nadelig resultaat zal laten zien van € 750.000.
Dit nadeel wordt onder meer verklaard door lagere legesopbrengsten van € 1,4 miljoen. Voor het grootste deel komt dit door lagere opbrengsten omdat grote (woningbouw-) projecten doorschuiven naar 2025. Een deel van het nadeel wordt gecompenseerd door € 650.000 lagere lasten. Bij minder bouwvergunningen is minder personele inzet nodig. Ook is minder advies nodig voor het beoordelen van de bouwplannen door het Gelders genootschap.
Eind 2023 bedroeg de voorziening bouwleges € 200.000. Dit deel van het nadeel kan nog uit deze voorziening worden gedekt. Het resterende nadeel van € 550.000 komt ten laste van de algemene middelen en wordt betrokken bij het jaarrekeningresultaat.
Gelet op de ontwikkelingen in de (woningbouw)sector met lagere woningbouwproductie, hebben we in 2023 al gewezen op het risico dat de baten uit bouwleges achter kunnen blijven bij de verwachting en dat de voorziening bouwleges ontoereikend is om verdere tegenvallers op te vangen. Dit lijkt nu het geval. In de MPB 2024 - 2027 hebben we dit risico benoemd in het TOP-risico (1861): "Nadeel op de legesinkomsten kan niet meer worden opgevangen door de voorziening leges omgevingsvergunning".
Het is niet gemakkelijk om een inschatting van de baten te maken. We moeten daarom rekening houden met onzekerheden en een bandbreedte in deze ramingen.

Digitalisering bouwarchief
We willen het project digitalisering bouwarchief dit jaar definitief afronden. We verwachten nog circa € 60.000 lasten waarvoor we geen budget meer hebben.

Subtotaal

65.234

61.308

3.926

0.10 Mutaties reserves

Natuurlijk kapitaal

-249

Ruimtelijke samenhang en kwaliteit

10.886

11.836

-950

Pitch

Om de lasten van de extra afschrijving van het project Parelhoender te dekken vindt een onttrekking van € 200.000 plaats uit de reserve gebiedsgericht grondwaterbeheer. Een voordeel op dit taakveld.
Hiertegenover staat een nadeel van € 610.000 vanwege en toevoeging aan de reserve overlopende projecten van het budget voor de Omgevingswet en een lagere onttrekking van € 1,15 miljoen uit de reserve AOF als gevolg van lagere lasten voor energietransitie.
In totaal een nadeel van € 1,56 miljoen op dit taakveld, maar budgettair neutraal voor de gemeentelijke exploitatie.

	Lasten		Baten	Bedragen x € 1.000)
Omschrijving	Bedrag	V/N	Bedrag	V/N	I/S	Saldo	V/N
Reserve gebiedsgericht grondwaterbeheer (tv 7.4)			200	V	I	200	V
AOF Programma energietransitie (tv 7.4)			-1.150	N	I	-1.150	N
Totaal	0		-950	N		-950	N

Detail

Gebiedsgericht grondwaterbeheer
Er is sprake van een extra last ten behoeve van de afschrijving van het energieproject de Parelhoender. Zie toelichting bij het taakveld 7.4. In 2019 is door u besloten om een deel van de restantboekwaarde voor een bedrag van € 200.000 te dekken ten laste van de reserve gebiedsgericht grondwaterbeheer. Een baat op dit taakveld.
Energietransitie.
Voor het programma energietransitie worden er lagere lasten verwacht met een omvang van € 1,9 miljoen, zie de toelichting bij taakveld 7.4. Dit resulteert in een lagere benodigde onttrekking vanuit de reserve AOF en resulteert in een nadelige baat van € 1,15 miljoen.

Subtotaal

10.637

11.587

-950

Saldo

75.871

72.895

2.976